تشخيص بيماری های پستان

نوشته تشخيص بيماری های پستان اولین بار در رادیولوژی و سونوگرافی نگین. پدیدار شد.

سونوگرافی ٤ بعدی جنين در سونوگرافی و رادیولوژی نگین

نوشته سونوگرافی ٤ بعدی جنين اولین بار در رادیولوژی و سونوگرافی نگین. پدیدار شد.

نوشته صدای قلب جنین – ٨ هفته بارداری اولین بار در رادیولوژی و سونوگرافی نگین. پدیدار شد.

نوشته صدای قلب جنین – سه ماهه دوم اولین بار در رادیولوژی و سونوگرافی نگین. پدیدار شد.

نوشته صدای قلب جنین – سه ماهه اول اولین بار در رادیولوژی و سونوگرافی نگین. پدیدار شد.

نوشته سونوگرافی ضروری در دوران بارداری اولین بار در رادیولوژی و سونوگرافی نگین. پدیدار شد.

همچنین با این كار می توان زمان تخمک گذاری را هم مشخص نمود، به ويژه در زنانی که دوره های عادت ماهانه نامنظم دارند یا دچار ناباروری هستند. تعداد فولیکول، اندازه آن و زمان دقیق تخمک گذاری در روزهای ۱۲ تا ۱۶ سیکل قاعدگی بررسی می شود.

معمولاً خانم هاي بارداري كه دوره حاملگی بدون مشکلی را سپری مي کنند، تا پایان این دوره چهار سونوگرافی انجام مي دهند.
بار اول در ابتدای بارداری، بار دوم در هفته ۱۲، بار سوم از هفته ۱۶ به بعد و بار چهارم در هفته ۳۲.
در صورتی که مشکلی در سونوگرافی ها دیده شود یا خانم باردار مبتلا به فشار خون یا دیابت یا بیماری های دیگر باشد یا احتمال کوچک بودن جنین داده شود و یا بارداری چندقلو باشد، لازم است تعداد سونوگرافی ها بیشتر شود؛ كه معمولاً احتمال تکرار سونوگرافی در اين موارد، اكثراً در اواخر بارداری و نزدیک به پایان بارداری (بین ۲۸ تا ۳۶ هفتگی) به فاصله ۲ تا ۳ هفته مي باشد.

• سونوگرافی اول:در اولين سونوگرافي، که از سطح شکم انجام می شود، قلب جنین رویت مي شود. با سونوگرافی حول و حوش هفته پنج و نیم و حداکثر تا هفته هفت بارداری می توان قلب جنین را دید. در این هفته به وضوح صدای قلب جنین شنیده می شود. آنچه برای پزشک بیش از هر چیز دیگری مهم است اندازه گیری قد جنین از نوک سر تا پایین باسن است تا بتواند سن دقیق بارداری را اعلام کند. از نكات مهم ديگر اين سونوگرافي، تشخيص بارداري در داخل رحم و عدم وجود بارداري خارج رحمي مي باشد.
  همچنین اين سونوگرافی مشخص كننده ي جنین یک قلو، دوقلو و یا بیشتر است.
  با سونوگرافی ترانس واژینال نيز می توان در هفته چهار و نیم بعد از اولین روز آخرین قاعدگی قلب جنین را پیدا كرد از فاصله نزدیک تری به قلب و رشد جنین نگاه كرد .

• سونوگرافيNT :انجام سونوگرافی NT به همراه آزمایش خونِ ناهنجاری های ژنتیکی، به عنوان تست های غربالگری سه ماه اول بارداری به حساب می آیند كه از ابتداي هفته ۱۱ تا انتهاي هفته ۱۳ بارداري انجام مي‌شود. اين تست شامل آزمايش خون و سونوگرافي است. دقت سونوگرافی، به تنهایی در تشخیص ناهنجاری های جنین حدود ۷۵ درصد می باشد و اگر با آزمایش خون همراه شود، صحت آنها به ۸۵ درصد می رسد.اين تست تركيبي از سنجش ۲ ماركر در خون مادر (PAPP-A و Free -βHCG) و بررسي سونوگرافيك (NB و NT) مي باشد كه جهت بررسي برخی از آنومالی ها مانند احتمال خطر سندرم داون، تريزومي۲۱، ۱۸ و تريزومي ۱۳ انجام مي‌شود. (تریزومی به معنای سه کروموزوم به جای دو کروموزوم طبیعی است) یعنی کروموزوم های شماره ۱۳ و ۱۸ و ۲۱ جنین را از جهت سه تایی بودن که نوعی ناهنجاری است، بررسی می كنند.
  دو ماده‌اي كه در خون مادر مورد ارزيابي قرار مي‌گيرند، در بارداري‌هاي جنين مبتلا به سندرم داون تمايل به خروج از مقادير طبيعي دارند. در سونوگرافي كه به آن ان تي يا (NT (Nuchal Translucency مي‌گويند، ‌ مقدار مايع در پشت گردن جنين اندازه گيري مي‌شود كه در جنين‌هاي مبتلا به سندرم داون تمايل به افزايش دارد. فقدان استخوان بيني (NB) (Nasal Bone) نيز در بررسي سونوگرافيك مي‌تواند مطرح كننده ابتلاء جنين به سندرم داون باشد.

• سونوگرافي تعيين جنسيت و بررسي :بهتر است بعد از هفته ۱۶ نيز یک سونوگرافی برای تشخیص ناهنجاری های جنین انجام شود. چون رویت اندام های کوچک جنین در این زمان بهتر میسر است. در هفته های ۱۶ تا ۱۹ بارداری جنسیت، دست و پا، تعداد انگشتان، صورت، وضع لب ها، گوش، چشم، دیافراگم، ستون فقرات، کلیه ها، مثانه و معده پر از مایع و چهار حفره ای بودن قلب جنین بررسی می شود. البته انجام اين سونوگرافي الزامي نيست.نکته بعدی اندازه گیری عرض گردن است که اگر بالاتر یا مساوی با ۳ میلی لیتر باشد، پزشک آزمایش آمنیوسنتز (نمونه برداری از پرزهای جنینی شناور درون مایع آمنیون) تجویز می کند تا احتمال وجود هرگونه آنرمالی کروموزمی شناخته شود. در هفته بیست و دوم بارداری جنین از بالا تا پایین چک می شود. آنچه بیش از هر چیز دیگری مورد توجه پزشک است، مشاهده اندام های داخلی به ویژه قلب و سر است.
  پزشک همچنین میزان رشد جنین و کیفیت تبادلات بین مادر و جنین به کمک بند ناف و جفت و مایع آمنیونی را هم چک می کند. در این هفته آنچه بر صفحه مانیتور مشخص می شود، جنینی است که مدام حرکت می کند و تمام اندام های او شکل گرفته است.

اكو كارديوگرافي قلب جنين: اگر خانواده ای یک کودک با ناهنجاری قلبی یا سایر ناهنجاری ها را دارند، باید این موضوع را به پزشک رادیولوژیست اطلاع دهند تا مادر به یک سونوگرافیست اکولوژیست مربوط به قلب ارجاع داده شود تا به شکل خیلی دقیق تری جنین بررسی شود.

• آخرين سونوگرافي:تا هفته ۲۰ بارداري، وزن جنین اهمیتی ندارد، چون تا این هفته، وزن چندانی نمی گیرد. ولی بعد از سه ماهه دوم و در پی سه ماهه سوم، به خصوص نیمه دوم سه ماهه سوم زمان وزن گیری جنین است. سونوگرافی ۲۸ هفته پایه، برای وزن جنین وجود دارد که از روی منحنی های استاندارد وزن ایده آل (با توجه به هفته) اندازه گیری می شود. دور سر، طول استخوان ران، بای پاریتال و دور شکم اندازه گرفته شده، روی منحنی قرار می گیرد و وزن جنین تخمین زده می شود.اگر بعد از هفته سی ام بارداری، اندازه جنين از روي سونوگرافی و سن جنین از روی اولین روز آخرین قاعدگی تطابق نداشت و بیش از دو هفته تفاوت وجود داشت، این احتمال پیش می آید که رشد جنین کافی نبوده که در اين حالت سونوگرافی باید خون رسانی به جنین را بسنجد و از نوع دیگری از سونوگرافی با نام کالر داپلر استفاده می شود.

سونوگرافي داپلر: نتيجه گيري در مورد خون رساني كافي به جنين با اندازه گيري معيارهايي مانند مقاومت جریان خون، حجم جریان خون جفت، مقاومت جریان مغز جنین در سونوگرافي داپلر انجام مي شود. البته همان طور كه گفته شد، این سونوگرافی قبل از هفته ۲۸ هيچ ارزشي ندارد.

در هفته ۳۲ بارداری بررسی اندام های مغزی طبيعي بودن رشد جنین اهمیت زیادی پیدا می کند. در این هفته جنین بزرگ شده و جای کمتری برای حرکت دارد. به همین دليل آنچه در صفحه مانیتور مشاهده می شود، چندان قابل تشخیص از هم نیست چون اندام های جنین در هم جمع شده است.

سونوگرافی سه بعدی و چهار بعدی: سونوگرافی سه بعدی یک روش سونوگرافی پزشکی است که اغلب در مورد سونوگرافی حاملگی و با استفاده از تصاویر سه بعدی جنین کاربرد دارد . به طور کلی، چندین روش برای تشخیص اولتراسونوگرافی در حاملگی وجود دارد که متداولترین آن سونوگرافی دو بعدی است . در سونوگرافی سه بعدی ، برخلاف سونوگرافی دو بعدی که امواج صوتی مستقیماً فرستاده می شوند، امواج از زوایای مختلف تابانده شده و دریافت می گردند . لذا ، تصاویر سه بعدی و دقیق تری از جنین به دست می آيد که علاوه بر طول و عرض، عمق هم دارد. اسکن اندام می تواند به شکل دستی و از سوی سونوگرافیست یا با دستگاه های جدیدتر، توسط پروپ دستگاه صورت گیرد و تصویر سه بعدی ارائه دهد.
استفاده کلینیکی این روش سونوگرافی عمدتاً در مورد تحقیقات پزشکی روی جنین است ، گرچه اخیراً کاربرد بسیار محبوب و متداولی در بین خانم های باردار پیدا کرده است چون مادر مي‌تواند عکس‌العمل‌هايي مثل خميازه کشيدن، سکسکه يا مکيدن شست را در اين سونوگرافي ببيند و باعث ارتباط عاطفی قوی تری بین مادر و جنین می شود .

تکنیک سونوگرافی چهار بعدی مشابه سونوگرافی سه بعدی است با این تفاوت که در سونوگرافی چهار بعدی تصاویر تاخیر ندارند و زمان فعلی حرکت جنین را نشان مي دهد، يعني بُعد زمان به آن اضافه می شود. در سونوگرافی چهار بعدی، سرعت سه بعدی بالا می رود و قطعات تصویر سریع روی هم قرار می گیرند و حرکات جنین مثل باز و بسته کردن دهان و حرکت دادن دست ها و پاها کاملا دیده می شود.

گزارش طبیعی و نرمال سونوگرافی سه بعدی و چهار بعدی در حاملگی نبایستی این تصور اشتباه را ایجاد کند که هیچ نوع مشکلی برای جنین وجود ندارد و انجام آزمایشات پره ناتال (مراقبت روتین بارداری) برای تمامی خانم های باردار جدا از انجام این سونوگرافی الزامی است .
بهترین زمان انجام سونوگرافی سه بعدی و چهار بعدی در بارداری ، بین هفته ۲۴ تا ۳۲ حاملگی است تا به توان ناراحتی های مادرزادی جنین از قبیل لب شکری ، شكاف كام (كام شكري) ، اسپاینا بیفیدا ( نقایص ستون فقرات و نخاع جنین ) و مشکلات مادرزادی قلب جنین و نقایص اندام جنین نظیر چند انگشتی و پا چماقی و غیره را با آن تشخیص داد .

در مورد تعیین جنسیت جنین، سونوگرافی سه بعدی و چهار بعدی در هفته ۱۶ حاملگی با دقت بسیار بالائی می تواند جنسیت جنین را تشخیص دهد که دقت بسیار بالاتری در مقایسه با سونوگرافی دو بعدی محسوب می شود .
ممکن است در آینده نزدیک برای تعیین اختلالات عصبی جنین و احتمال وجود فلج مغزی از اين روش استفاده شود .
نتايج برخي از مطالعات نشان داده که اگر نيم ساعت قبل از انجام سونوگرافي ۳بعدي يک ليوان آبميوه طبيعي نوشيده شود، جنين در طول سونوگرافي هوشيارتر خواهد بود.
معمولاً سونوگرافي سه بعدي و چهار بعدي، بين ۱۵ تا ۳۰ دقيقه طول مي‌کشد.
براساس مطالعات انجام شده سونوگرافی سه بعدی، با توجه به مقدار انرژی زیادی که به بدن مادر و جنین وارد می‌کند، دمای بدن جنین بالا می‌رود که ممکن است برای جنین ایجاد مشکل کند اما این موضوع هنوز به طور قطع ثابت نشده است. ام نكته اي که به طور قطع وجود دارد، کاربرد سونوگرافی سه بعدی است که باید در شرایط خاص انجام شود و همه زنان باردار نیاز به انجام این سونوگرافی ندارند.

• تست بیوفیزیکال پروفايل:معمولاً در اواخر بارداری انجام می‌ شود. در این سونوگرافي سلامت کلی جنین و حرکات او مورد بررسی قرار می ‌گیرد. در برخی موارد برای رعایت احتیاط بعد از مشکلاتی در بارداری قبلی یا وجود عوامل خطر نظیر از دست رفتن بارداری‌ های قبلی در نیمه دوم بارداری یا وجود فشار خون بالا، دیابت، عدم رشد جنین در داخل رحم، انجام می ‌شود. در اين تست، با انجام سونوگرافی میزان مایع آمنیوتیک و حرکات تنفسی و اندام های جنین ثبت و نمره از ۱ تا ۱۰ داده می شود.بیوفیزیکال پروفایل ممکن است در سه روز متوالی انجام شود تا مقایسه ای با روزهای قبل شود.
• آزمون بدون استرس:معمولاً در هفته‌های ۳۸ تا ۴۲ بارداری انجام می شود. این آزمون در شروع سه ماهه سوم نیز ممکن است انجام شود. در این سونوگرافي كه حرکات جنین در طی یک دوره زمانی ۲۰ دقیقه ای ثبت و ارتباط آن با افزایش ضربان قلب جنین بررسي می شود، جنین در ۵ مورد (تون عضلانی، حرکات جنینی، حرکات تنفسی، میزان مایع آمنیوتیک، ضربان قلب) باید نمره کسب کند. به هر کدام از موارد زیر نمره صفر(غیرطبیعی) یا نمره ۲ (طبیعی) داده می ‌شود.معمولاً اين آزمون ها برای ارزیابی سلامت جنین به خصوص در موارد کاهش رشد جنین و نیز کم بودن حرکات جنین و زایمان دیررس ( زایمان پس از هفته ۴۲ بارداری ) و کاهش مایع آمنیوتیک کیسه آب در خانم هايي كه آبریزش داشته و احتمال می رود خطری جنین را تهدید کند و يا اطلاعاتي از اوايل بارداري در دسترس نيست، انجام مي شود و در نهايت پزشک متخصص زنان تصمیم می گیرد که آیا جنین تحت فشار است و زایمان باید سریع تر صورت گیرد یا ادامه بارداری خطری برای جنین ندارد.

دسته بندي سونوگرافي ها بر اساس انواع آن:

1. سونوگرافي ترانس واژينال : پروب آن براي سونوگرافي از داخل واژن مي باشد كه اكثراً در مرحله اول حاملگي مورد استفاده قرار مي گيرد.
2. سونوگرافي استاندارد : اين روش معمولي و عادي است كه پروب روي شكم قرار مي گيرد تا سونوگرام دو بعدي از وضعيت رشد جنين بدست آيد .
3. اولتراسوند پيشرفته : اين روش سونوگرافي شبيه روش معمولي است ولي امتحان سونو بيشتر روي نكاتي كه مشكوك بوده انجام مي گيرد. لذا از دستگاه هاي پيشرفته استفاده مي كنند .
4. دوپلر اولتراسوند : با اين روش با تغيير مختصر در فركانس امواج فرا صوتي كه برخورد مي كند وبر مي گردند، اكوي جریان خون را با فركانس متفاوت و رنگ با طيف هاي مختلف روي مونيتور نشان مي دهد. اين تغييرات با كيفيت Bounce off بوجود مي آيد.
5. سونوگرافي سه بعدي : كه از پروب با طراحي و نرم افزار خاص براي ايجاد تصوير سه بعدي از جنين استفاده مي كنند .
6. سونوگرافي چهار بعدي D4 و سه بعدي D3: كه موارد استفاده براي ديدن صورت و حركات جنين در حاملگي کاربرد دارد .
7. اكو كارديوگرافي قلب جنين : براي بررسي آناتومي و عمل قلب جنين و بخصوص آنومالي هاي قلب جنين (Congenita Heart Defect) کاربرد دارد.

معيار هاي اندازه گيري براي تعيين سلامت و سن دقيق جنين توسط سونوگرافي :

• BPD يعني قطر بين دو استخوان گيجگاهي جمجمه جنين
• HC يعني محيط دور سر جنين
• AC يعني محيط دور شکم جنين
• FL يعني طول استخوان ران جنين
• CRL يعني قد نشسته جنين – CRL قابل قبول براي اندازه‌گيري NT در ايران ۸۱- ۳۹ ميلي‌متر است.
• NT يعني اندازه چين پشت گردن جنين که براي تست هاي سلامت جنين حائز اهميت است وبايد دقيق باشد. مقدارنرمالNT با CRL حدود۳۹ ميلي‌متر،۲/۱ ميليمتر وبا CRL حدود۸۱ ميلي‌متر،۱/۲ ميليمترست.

همه اين اندازه گيري ها براي تعيين سن دقيق جنين و تعيين ريسک (احتمال) بيماري ها بکار مي روند وبايد توسط يک سونوگرافي دقيق اعلام شوند.

نوشته دانستنی های سونوگرافی های دوران بارداری اولین بار در رادیولوژی و سونوگرافی نگین. پدیدار شد.

۲- رادیولوژی مداخله ای: این روش به پزشک کمک می کند تا مسیر بهتر و مطمئن تری را برای درمان بیماری استفاده نماید.

۳- رادیولوژی درمانی: از رادیولوژی برای جنبه های درمانی نیز می توان استفاده کرد، مثلا سلول های سرطانی را مورد هدف قرار داد و از بین می برد. به این روش، رادیوتراپی گفته می شود.

۴- رادیولوژی هسته ای: شامل دارو درمانی می باشد که طی آن مواد رادیواکتیو به شکل دارو وارد بدن بیمار می شود. این مواد سبب می شود تا پزشک، تصویر واضح و روشنی را از عملکرد اندام مشاهده کند.

مزایای رادیولوژی
– رادیولوژی به پزشک این امکان را می دهد که با کمترین عارضه ای، به داخل بدن بیمار راه پیدا کند و از آن اطلاعات بگیرد. قبل از اختراع رادیولوژی، این کار تنها از طریق باز کردن بدن با روش های جراحی انجام می گرفت و بسیاری از بیماران در این راه با رنج و مشقت های زیادی روبرو بودند.

– تسریع تشخیص بیماری ها از یکدیگر: با گرفتن تنها چند عکس رادیولوژی، پزشک می تواند تشخیص درست بیماری را در فرد بدهد و سریعا اقدامات درمانی را شروع کند.
رادیولوژی که با اشعه در ارتباط است، برای زنان باردار خطرناک است و می تواند منجر به بروز ناهنجاری های جنین شود. لذا هر زنی قبل از رادیولوژی باید مطمئن شود که باردار نیست
– صرف کمترین زمان برای تشخیص بیماری ها: پزشک طی مدت کوتاهی و با توجه به عکس های رادیولوژی و دیگر آزمایش های بیمار، تصمیم می گیرد که فرد نیاز به جراحی دارد یا نه. صرف این زمان اندک کاملا به نفع بیمار است.

– افزایش دقت : ارائه تصویری دقیق از چند نقطه بدن، اطلاعات زیادی را در خصوص عملکرد اندام های بدن در اختیار پزشک قرار می دهد و قدرت تصمیم گیری او را برای بهتر درمان کردن بیماری بالا می برد.

– یکی از مهم ترین مزایای علم رادیولوژی، تشخیص و درمان دو علت مهم مرگ و میر در دنیا، یعنی بیماری های قلبی و انواع سرطان ها می باشد.

انواع رادیولوژی
۱- رادیوگرافی: طی این نوع رادیولوژی، اشعه ایکس به بخشی از بدن تابانده می شود و استخوان ها و بافت نرم وی عکس رادیوگرافی مشخص می شوند. اشعه ایکس از بافت های چربی می گذرد، اما هنگام مواجهه با بافت های متراکم تر مانند استخوان و تومور، نمی تواند رد شود. این نوع تصویربرداری به معمولا برای تشخیص عوارض قلبی و ریوی می باشد.

۲- فلوروسکوپی: به بیمار ماده رادیواکتیو تزریق می شود و یا باید ماده رادیواکتیو را ببلعد و قسمت های مختلف بدن وی بر روی صفحه نمایش مانیتور، نمایش داده می شود. این نوع آزمون به طور معمول برای ارزیابی عملکرد روده، قلب، رگ های خونی و دستگاه ادراری مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین ماده رادیواکتیو می تواند برای تشخیص توده های غیر طبیعی در بافت های بدن مورد استفاده قرار گیرد.
,مقالات پزشکی و بهداشتی،توصیه های پزشکی ، بهداشت
۳- سی تی اسکن: استفاده از اشعه ایکس برای ایجاد تصویر سه بعدی، نوع دیگر کاربرد رادیولوژی می باشد. معمولا در مواقع اورژانسی مورد استفاده قرار می گیرد، مانند لخته شدن خون، پارگی آپاندیس و یا خونریزی داخلی. پزشک بر اساس تصاویر به دست امده از سی تی اسکن، به تشخیص دقیق تر و سریع تری می رسد.

۴- سونوگرافی: با استفاده از امواج صوتی، تصاویری از بافت های بدن به دست می آید. این روش معمولا برای بررسی سلامت جنین در مادران باردار صورت می گیرد، زیرا ثابت شده است که اشعه ایکس روی سلامت جنین تاثیرات نامطلوبی دارد.
همچنین برای تعیین جنسیت جنین و شناسایی هر گونه اختلال رشد او به کار می رود.
البته سونوگرافی برای بررسی اندام های دیگر مانند رحم، پروستات ، سینه و … نیز استفاده می شود.

۵- ام آر آی (MRI) : از میدان مغناطیسی برای تغییر امواج رادیویی به منظور ایجاد تصاویر از ساختارهای داخلی بدن استفاده می شود.
از MRI معمولا برای مشاهده بدن در سطوح مختلف (از بالا به پایین، از جلو به عقب و …) استفاده می شود.
ام‌آرآی بهترین تصاویر را از بافت نرم به پزشک ارائه می دهد و معمولا برای تشخیص در اختلالات عضلاتی و سیستم عصبی استفاده می شود.

۶- پزشکی هسته ای: به بیمار ماده رادیواکتیو تزریق می شود تا هر گونه بیماری مربوط به اندام های مختلف بدن تشخیص داده شود. از پزشکی هسته ای برای تعیین مراحل سرطان، عملکرد قلب و جریان خون نیز استفاده می شود.

خطرات رادیولوژی
به طور کلی تصویر برداری های رادیولوژی کاملا ایمن نیستند و به دلیل استفاده از از اشعه ها، خطراتی برای بیمار در پی خواهند داشت. یکی از این خطرات، سرطان می باشد.
اما در کل مزایای رادیولوژی از خطرات آن بیشتر است.

هشدار
رادیولوژی که با اشعه در ارتباط است، برای زنان باردار خطرناک است و می تواند منجر به بروز ناهنجاری های جنین شود. لذا هر زنی قبل از رادیولوژی باید مطمئن شود که باردار نیست.

نوشته رادیولوژی؛ علم تصویربرداری از بدن اولین بار در رادیولوژی و سونوگرافی نگین. پدیدار شد.

– مثانه باید پر از آب باشد، زیرا مثانه پر همانند یک ذره‌بین برای بررسی رحم و تخمدان ها در سونوگرافی عمل نموده و موجب شفافیت تصویر می شود. به علاوه مثاثه پر، گازهای روده را که مزاحم سونوگرافی هستند به بالا رانده و آنها را از صحنه تصویربرداری دور می سازد.

۲- نوشیدن آب، چای، آب میوه و دیگر مایعات برای پر شدن مثانه کافی است. لذا هیچگاه از داروهای ادرار آور، خصوصا بدون توصیه پزشک استفاده نکنید.

۳- در سونوگرافی از زنان باردار تا هفته دوازدهم حاملگی، مثاثه باید کاملا پر باشد، ولی برای ماه های بالاتر، نیازی به پربودن مثانه نیست.

۴- برای انجام سونوگرافی از داخل واژن، مثانه نیمه پر کافی است. در این حالت مثانه خیلی پر ایجاد مزاحمت می کند. بنابراین اگر در مواردی قرار باشد سونوگرافی از روی شکم انجام گیرد، ابتدا با مثانه پر مراجعه نمایید. سپس کمی از ادرار داخل مثانه در صورت لزوم تخلیه شده و سونوگرافی داخل واژن انجام می شود.

۵- سونوگرافی باید از روی پوست و با ژل مناسب انجام شود.

۶- وجود موی اندک در ناحیه سونوگرافی مزاحمتی ایجاد نمی کند، ولی در مواردی که موی بیش از حد در محل وجود دارد، باید قبل از انجام سونوگرافی نسبت به تراشیدن آن اقدام نمود.

۷- هنگم داشتن زخم باز نمی توان سونوگرافی انجام داد، زیرا ژل سونوگرافی موجب تحریک زخم یا آلودگی بیشتر آن می شود.

۸- همیشه قبل از انجام سونوگرافی، پزشک خود را از سابقه عمل های جراحی قبلی خود مطلع نمایید.

۹- انجام سونوگرافی داخل واژن در ماه های پایین حاملگی اشکالی ندارد و در ماه های بالاتر نیازی به انجام این روش نیست.

آمادگي بيمار جهت انجام برخي راديوگرافي ها

دنياي امروز شاهد پيشرفت هاي چشمگيري در علوم پيراپزشکي در تکنولوژي راديولوژي است.کاربرد اين علوم در کشور ما نيز به منظور تشخيص و درمان بيماري ها روز به روز اهميت بيشتري مي يابد از اين رو به متخصصان مجرب و نيز به پرستاران آگاه براي کمک به بيماران براي هر چه بهتر انجام دادن وظايف نيازمنديم .‏

لذا ما برآنيم تا براي آمادگي بيمار نکاتي را که بيشتر در اين بيمارستان مورد استفاده قرار مي گيرد يادآور شويم آماده کردن بيمار براي گرفتن راديوگرافي ساده شکم ‏Kidnyureter Bladr= ( k-u-B)‎‏ ( کليه – حالب – مثانه)

بررسي ساده از اعضاي دروني شکم مانند کليه ها – کبد – طحال، همچنين وجود گاز و مواد در روده ها و يا هوا و مايعات است .

آمادگي بيمار: ‏

در عکسبرداري ‏kuB‏ بيمار بايد آمادگي قبلي داشته باشد يعني در شب قبل از راديوگرافي با ‏تجويز مسهل هاي روغني و داروهاي جذب کننده گاز روده و يا داروهاي کمکي به منظور به حرکت در انداختن حالات طبيعي روده در صورت وجود يبوست در بعضي افراد و تخليه مثانه از ادرار، سعي شود تا موانع تصويري که کليه ها و دستگاه صفراوي و غيره را مي پوشاند از سر راه برداشته شوند اهميت اين موضوع در مواردي که منظور عکسبرداري سنگ ريزه هاي ادراري و يا حدود و اندازه اعضاي داخل شکمي است بيشتر نمودار مي گردد .

دستورات آمادگي برحسب وزن – سن – جنسيت و چگونگي حال عمومي و وضع بيماري تغيير مي کند.‏

با ديدن بيمار داروهاي لازم و مقدار مصرفي مناسب آن تعيين مي گردد البته مي توان در صورت فوريت بيماري، بدون اتلاف وقت در همان مراجعه اول بدون هيچگونه آمادگي قبلي عکس ساده شکم گرفت که در بسياري ازموارد يک عکس ساده فوري از شکم باعث تشخيص قطعي بيماري گرديده و اقدامات درماني اوليه تسريع گردد.

پرتونگاري از شکم در مواردي مانند آپانديست کوليک نفرتيک – تصادف – بلع اجسام خارجي – انواژيناسيون – پيچ خوردگي روده و غيره که آزمايش جنبه فوري دارد زمان بسيار مهم است آزمايش بدون هيچ آمادگي قبلي انجام مي شود.‏

اروگرافي يا‏IVP Intra venous Pyelogram

اروگرافي نامي است که به آزمايشات و تحقيقات دستگاه ادراري بعد از تزريق ماده حاجب اطلاق مي شود. در اين طريق براي نشان دادن طرز کار لگنچه ها و حالب ها از اروگرافين ۶۰% يا ۷۶% استفاده مي شود که از طريق داخل وريدي به بيمار تزريق مي شود بيمار بايد شام ساده اي ميل نمايد و از داروهاي ملين شب قبل از گرافي که معمولا روغن کرچک است مصرف نمايد تا روده ها از مدفوع خالي شود و شکم بيمار تميز گردد. روز گرافي بيمار بايد ناشتا باشد .

راديوگرافي مهره کمري

آمادگي بيمار ‏‎(K-u-B)‎‏ است شب قبل استفاده از مسهل و صبح گرافي ناشتا باشد.در اين پرتو نگاري ها بيمار بايستي قبلا آماده باشد زيرا در صورت پاک بودن روده ها، مهره ها بهتر ديده مي شود براي جلوگيري از پراکندگي اشعه بايد مثانه کاملا تخليه شود .‏

پرتونگاري ‏u.G.I‏ (معده)

بيمار پس از نيمه شب چيزي نخورد و بايد کاملا ناشتا باشد مدت زمان خالي بودن معده از غذا و مايعات حداقل ۸ تا ۱۰ ساعت است.

بيمار حتي از کشيدن سيگار و جويدن آدامس خودداري کند در غير اينصورت ترشح غدد بزاقي معده باعث بوجود آمدن مايع در معده شده در نتيجه باعث مي شود که تخليه معده دچار تأخير شود .

پرتونگاري مري :

در اين آزمايش بيمار احتياج به آمادگي قبلي و يا ناشتا بودن ندارد فقط اين آزمايش بلافاصله پس از خوردن يک غذاي سنگين نبايد انجام گيرد چون قورت دادن باريم غليظ در حين آزمايش بوسيله بيمار باعث تهوع و يا ناراحتي او خواهد شد .

دیابت بارداری

آمادگي هاي لازم براي سونوگرافي :

* سونوگرافي کيسه صفرا

* بيمار حداقل ۶ ساعت قبل از آزمايش ناشتا باشد .

* سونوگرافي کبد – طحال – پانکراس و کليه ها هيچ آمادگي خاصي لازم ندارد .

* سونوگرافي شکم (در صورت وجود کيسه صفرا بايد ناشتا باشد)

* سونوگرافي کليه ها و مجاري ادراري – لگن (رحم و تخمدان – پروستات و مثانه ) حتما بايد مثانه پر باشد .

* سونوگرافي حاملگي کمتر از ۴ ماه احتياج به مثانه پر دارند و بالاي ۴ ماه آمادگي خاصي ندارند.

* سونوگرافي آپانديس (مثانه بايد پر باشد)

نوشته قبل از سونوگرافی چه آمادگی لازم است ؟ اولین بار در رادیولوژی و سونوگرافی نگین. پدیدار شد.

چندین روش مختلف برای اندازه گیری توده استخوانی وجود دارد اما بیشترین روشی كه مورد استفاده قرار می گیرد روش DXA یا جذب دوگانه اشعه ایكس میباشد. با این روش، اندازه توده استخوانی در گردن استخوان ران، ستون فقرات، مچ دست یا تمام اسكلت بدن سنجیده میشود واغلب به آن اسكن استخوان گفته میشود. ارزشی كه برای توده استخوانی بوسیله اندازه گیری تولید می گردد را اصطلاحاً تراكم معدنی استخوان یا BMD می نامند و نام كلی كه برای آزمایشهای اندازه گیری تراكم استخوان بكار می رود تراكم سنجی استخوان یا دانزیتومتری استخوان میباشد.

جدیدترین دستگاه اسكن استخوان میتواند این اندازه گیری ها را در عرض فقط چند دقیقه انجام دهد در حالیكه دستگاههای قدیمی تر این كار را در عرض ۲۰ یا ۳۰ دقیقه انجام می دادند. گرچه از اشعه ایكس برای اندازه گیری استفاده میشود اما مقدار اشعه ای كه بكار می رود بسیار جزئی میباشد و ضرری ندارد. بنابراین می توان از آن حتی در كودكان و خانمهای حامله هم در صورت نیاز استفاده نمود بدون اینكه خطری متوجه آنها باشد.
برای اندازه گیری توده استخوان توسط اسكن استخوان، شخص باید روی یك تخت دراز بكشد.

وقتی توده استخوانی در ستون فقرات اندازه گیری میشود، یك بالش مربع شكل در زیر رانها گذاشته میشود (این كار برای مستقیم شدن قسمت پایینی ستون فقرات تا جای ممكن صورت می پذیرد). یك میله نازك فلزی بر روی محلی كه قرار است انداه گیری شود بالا و پایین می رود و بر خلاف سایر دستگاههای اسكن، در اینجا هیچگونه تونلی وجود ندارد كه بیمار به داخل آن برود. هیچ نیازی نیست كه لباسها درآورده شود، گرچه لباسهایی كه دارای اشیاء یا تكمه های فلزی هستند باید قبل از انجام اسكن درآورده شوند. همچنین هیچ تزریقی در این آزمایش انجام نمی گیرد.
روش دیگری كه بوسیله آن می توان توده استخوانی را اندازه گیری نمود، استفاده از اولتراسوند (سونوگرافی) است كه به آن BUA گفته میشود. از این روش معمولاً برای استخوان پاشنه پا استفاده میشود.

محدودیت های اشعه ایكس:
برای تشخیص شكستگی ها در پوكی استخوا معمولاً از اشعه ایكس استفاده میشود. با این حال، در تعیین كاهش توده استخوانی خیلی سودمند نیستند زیرا تراكم استخوان در یك دستگاه اشعه ایكس، بستگی به تعدادی عوامل تكنیكی خود اشعه ایكس و نیز مقدار واقعی استخوان دارد.
اینطور گفته میشود كه كاهش توده استخوانی فقط وقتی می تواند به خوبی دیده شود كه استخوانها نیمی از تراكم طبیعی خود را داشته
باشند! بنابراین استخوانهای نازك در یك رادیوگرافی را باید جدی درنظر گرفت، اما كاهش توده استخوانی را اغلب نمی توان در یك عكس رادیوگرافی ساده تشخیص داد.

در حال حاضر، رادیوگرافی با اشعه ایكس تنها روشی است كه برای تشخیص شكستگی های ستون فقرات بطور گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرند. گرچه دستگاههای جدید DXA می توانند تصاویر بسیار واضحی از ستون فقرات بگیرند و ممكن است در نهایت از آنها برای تشخیص شكستگی های ستون فقرات استفاده شود. یك مزیت مهم این روش آن است كه مقدار اشعه ایكسی كه در روش DXA بكار می رود بسیار كمتر از دستگاههای رادیوگرافی معمولی است.

آیا تمام نواحی بدن را می توانیم با این روش چك كنیم؟
خیر، تست سنجش تراكم استخوان تمام بدن را چك نمی كند و معمولاً برای سنجش تراکم استخوان در ناحیه ی كمر و لگن به کار می رود، به طوری كه سر استخوان ران و از مهره اول تا چهارم كمر تست می شود.

بقیه نواحی بدن چطور؟
كلاً اگر در یكی از این نواحی، پوكی استخوان وجود داشته باشد، ما فرد را بیمار می دانیم، مخصوصاً اینكه شكستگیهای نگران كننده بیشتر در این دو ناحیه است. ولی اگر كسی در این دو ناحیه پوكی نداشته باشد، نرمال به حساب می آید.

اگر كسی در ناحیه مچ دست یا پاشنه ی پا شكستگی داشت، چطور؟
البته دستگاههای دیگری هم هستند كه به طور اختصاصی برای تشخیص پوكی استخوان نواحی دیگر مثل مچ دست یا پاشنه ی پا به كار می روند، ولی این دستگاهها برای تشخیص صددرصد نیستند.

شما گفتید سن ابتلا به پوكی استخوان بالای ۶۵ سال در نظر گرفته شده، اما با وجود عوامل خطری كه به آنها اشاره كردید، می توانیم بگوییم این سن در حال كاهش است؟
در مورد اینكه سن پوكی استخوان كاهش پیدا كرده یا نه، دلیلی نداریم، ولی می توانیم بگوییم كه بعضی از این عوامل خطر در كشور ما بیشتر هستند، مثل كمبود ویتامین D كه در حال حاضر۸۰ درصد مردم در كشور ما از كمبود این ویتامین رنج می برند.
با این حال بنیاد بینالمللی پوكی استخوان، یك پرسشنامه یك دقیقهای دارد و در واقع مردم خودسنجی می كنند و با نشان دادن این فرم به پزشك خود مشخص می شود كه باید تست تراكم استخوان بدهند یا نه. اما نكته تلخ این است كه در واقع جامعه جوان ما كه ۴۵ درصد جمعیت را تشكیل می دهد، با وجود این عوامل خطر، به طرف پوكی استخوان پیش می روند.

این تصور وجود دارد كه خانمها بیشتر از آقایان در معرض این عوامل خطر و در نتیجه پوكی استخوان هستند. اینطور نیست؟
بله، در همه جای دنیا این بیماری در خانمها بیشتر است. چون در خانمها نه تنها عوامل خطر عمومی، بلكه كاهش سطح هورمونهای جنسی در یائسگی، باعث كاهش تراكم استخوان می شود. پس انتظار داریم كه خانمها زودتر به این بیماری برسند تا آقایان.

این امر نمی تواند منجر به غفلت از این بیماری در آقایان شود؟
نكته مهم همینجاست، چون مردان از این بیماری مصون نیستند. پوكی استخوان در مردان ممكن است كمتر باشد، ولی عوارض این بیماری در آنها بیشتر است.

كمی در مورد شكستگیهای ناشی از این بیماری توضیح دهید و اینكه چه عواقبی در نتیجه این شكستگیها در انتظار بیمار است؟
این شكستگیها در ۵۰ درصد موارد برای فرد ناتوانی ایجاد می كند، به طوری كه این افراد هیچگاه مثل سابق نمی شوند. همچنین ۲۰ درصد از افراد به كلی ناتوان می شوند و ۲۰ درصد هم فوت می كنند.

كدام قسمت از نواحی بدن بیشتر در معرض شكستگی قرار دارند؟
شكستگیها در تمام بدن است، ولی از نظر اهمیت می توان به شکستگی گردن، ران، ستون فقرات كه منجر به سیاتیك شدید می شود یا عصب را قطع كند و مچ دست به خصوص در خانمها اشاره کرد. در حقیقت كسی كه دچار پوكی استخوان می شود، شكننده می شود و ممكن است حتی با یك سرفه یا عطسه دندههایش بشكند و همین دنده شكسته شده وارد ریه شود.
شكستن استخوان گردن هم درد وحشتناكی را به دنبال دارد.

نقش ژنتیك را تا چه حد در بروز این بیماری می توانیم موثر بدانیم؟
۷۰ درصد پوكی استخوانها مربوط به ژنتیك است به این معنا كه كسی كه یك نفر از بستگان درجه اولش دچار شكستگی شده یا پوكی استخوان دارد، در معرض خطر ماژور است و این افراد بیشتر باید مورد توجه قرار گیرند.

آیا پوكی استخوان را در كودكان هم می توان تعریف كرد؟
بله، به خصوص كودكانی كه كورتون مصرف می كنند. ولی مشكل اینجاست كه همه دستگاهها نمی توانند این بیماری را در كودكان تشخیص دهند. برای همین این تشخیص به پزشكانی واگذار می گردد كه با كودكان در معرض خطر مواجه هستند، مثل كودكان تالاسمی یا كودكان مبتلا به پركاری تیروئید یا كودكانی كه مادران مبتلا به پاراتیروئید دارند.

نوشته سنجش تراكم استخوان اولین بار در رادیولوژی و سونوگرافی نگین. پدیدار شد.